Czym jest teoria arbitrażu cenowego?

Teoria arbitrażu cenowego w ramach rynku kapitałowego, która określana jest również jako teoria wyceny arbitrażowej (z ang. APT – arbitrage pricing theory) to jedna z najczęściej stosowanych teorii używanych do tworzenia modeli równowagi rynku kapitałowego. Drugim popularnym modelem jest CAPM, czyli z języka angielskiego Capital asset pricing model, a mianowicie model wyceny dóbr kapitałowych.

Teoria arbitrażu cenowego – co to jest?

Teoria ta prezentuje, jak zachowują się oczekiwane stopy zwrotu z papierów wartościowych, które generowane są w oparciu o model jednoindeksowy albo wieloindeksowy. Ma ona między innymi zastosowanie przy wyjaśnianiu mechanizmu dochodzenia do równowagi na rynkach kapitałowych.

Wobec tego teoria arbitrażu cenowego pozwala na odpowiedź na pytanie, jak będzie się kształtować zależność ryzyko/dochód w sytuacji, gdy wymagany dochód z akcji będzie funkcją co najmniej jednego czynnika.

Główne założenia teorii arbitrażu cenowego:

• Dwa takie same dobra nie mogą być sprzedawane w dwóch różnych cenach w tym samym momencie – ma wtedy znacznie prawo jednej ceny. Oznacza to, że konkretny instrument finansowy ma taką samą cenę na każdym runku, na którym jest notowany, a dwa instrumenty o tym samym poziomie ryzyka powinny mieć te same oczekiwane stopy zwrotu – w przeciwnym przypadku dochodziłoby to arbitrażu cenowego.

• Ceny papierów wartościowych powstają na skutek mechanizmu analogicznego do mechanizmu modelu jednowskaźnikowego lub wielowskaźnikowego. Wówczas korelacja między stopami zwrotu papierów wartościowych wynika z tego, że papiery te reagują na oddziaływanie tych samych czynników. W związku z tym zależność między stopą zwrotu a analizowanym papierem i wspomnianymi czynnikami jest liniowa.

Wycena instrumentów finansowych w teorii arbitrażu cenowego

Według teorii arbitrażu cenowego, gdy są spełnione wymienione powyżej założenia, wówczas oczekiwaną stopę zwrotu można oszacować z wykorzystaniem odpowiedniego wzoru.

Precyzja dokonania wyceny jest przy tym zależna od liczby papierów wartościowych, które notowane są na konkretnym rynku kapitałowym, a także od spełnienia dodatkowych założeń.

Zarzuty wobec teorii arbitrażu cenowego

Jak wspomnieliśmy wcześniej, teoria arbitrażu cenowego nie jest jedyną, która używana jest w celu wyceny aktywów kapitałowych przedsiębiorstwa. Wynika to między innymi z faktu, że ekonomiści wskazują także na jej wady.

Najczęściej pojawiającym się zarzutem jest wówczas brak wyszczególnienia liczby i typu czynników, które oddziałują na wysokość stóp zwrotu z akcji.

Gdzie można skorzystać z pomocy w wycenie aktywów?

Gdy firma chce dokonać wyceny z wykorzystaniem tej teorii, warto skonsultować się z ekspertami w tej dziedzinie – agencjami zajmującymi się przygotowywaniem różnych analiz dla swoich klientów. Wówczas można skorzystać z fachowej pomocy doświadczonych ekonomistów.