Działalność bez rejestracji – czy jest możliwa?
Wielu Polaków marzy o założeniu własnej firmy i uniezależnieniu się od pracy na etacie. Niestety, jak wskazują badania przeprowadzone przez GEM (Global Entrepreneurship Monitor) aż 46% osób boi się, że poniosą na tym polu porażkę. Na szczęście Polska w ostatnich latach mocno stawia na rozwój przedsiębiorczości, czego efektem jest wprowadzenie tak zwanej działalności nierejestrowanej. Kto może z niej skorzystać i co ona oferuje?
Działalność bez rejestracji – kiedy jest możliwa?
Niezarejestrowana działalność gospodarcza, to swoistego rodzaju poligon doświadczalny dla przyszłych przedsiębiorców. Pozwala on zapoznać się z rynkiem i ocenić, czy nasz pomysł faktycznie ma rację bytu i czy przyniesie zakładane zyski. Umożliwi także nawiązanie kontaktów biznesowych, które w przyszłości, po przejściu na pełną działalność, mogą okazać się składnikiem niezbędnym do odniesienia sukcesu.
Firma bez rejestracji nie naraża nas też na dodatkowe koszty i opłaty – nie musimy posiadać specjalnego konta bankowego ani opłacać usług księgowości. Jesteśmy też całkowicie zwolnieni z płacenia składek ZUS. Głównym warunkiem, by móc prowadzić działalność niezarejestrowaną, jest bycie osobą fizyczną, która nie wykonuje działalności w postaci spółki cywilnej. Dodatkowo musi to być osoba, która w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła zarejestrowanej działalności gospodarczej. Potwierdza to zapis ustawy z dnia 6 marca 2018 roku o Prawie Przedsiębiorców:
„Art. 5. 1. Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej”.
Obecnie funkcjonuje jeszcze okres przejściowy od wprowadzenia ustawy. Według tego zapisu można rozpocząć działalność bez rejestracji, jeśli przed 30.04.2017 Twoja poprzednia firma została wykreślona z rejestru przedsiębiorstw lub przedsiębiorstwo nie było wpisane do CEIDG pomiędzy 30.04.2017, a 29.04.2018 roku.
Kiedy rejestracja firmy jest konieczna?
W świetle prawa można zacząć prowadzić swój mały biznes, jeśli dochody z niego nie przekroczą w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. To znaczy, że w 2020 roku taka nieewidencjonowana firma może zarobić miesięcznie maksymalnie 1300 zł. Jeśli próg ten zostanie przekroczony, to będzie na Tobie ciążyć obowiązek formalnego zarejestrowania przedsiębiorstwa poprzez złożenie wniosku CEIDG-1 w ciągu 7 dni od wystąpienia przychodu przekraczającego ustawowy limit.
Działalność gospodarcza bez rejestracji nie może też być prowadzona, jeśli zamierzasz handlować towarami lub świadczyć usługi, które wymagają posiadania specjalnych koncesji, licencji lub pozwoleń. Niemożliwe jest też prowadzenie spółek cywilnych.
Firma bez rejestracji a składki ZUS
Osoba, która zdecyduje się na prowadzenie działalności niezarejestrowanej, nie musi odprowadzać składek zdrowotnych i społecznych. Dopóki nieewidencjonowana firma nie przekroczy limitu przychodów wynoszącego 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, jest całkowicie zwolniona z opłacania ZUS.
Działalność niezarejestrowana a podatek dochodowy
Osoba prowadząca działalność bez rejestracji jest zobowiązana do należytego rozliczania się i opłacania podatku dochodowego. Rozliczenie przychodów następuje w ramach deklaracji PIT-36. W związku z tym należy wskazać także przychody z innych źródeł (jeśli takowe posiadamy). Jako osoba fizyczna zapłacimy 17% lub 32% podatku w zależności od osiągniętego dochodu w skali roku. Pamiętajmy też, że przychód stanowi moment powstania zobowiązania finansowego względem Ciebie, a nie moment otrzymania pieniędzy od kontrahenta.
Wszystkie dane dotyczące sprzedaży powinny być w ewidencjonowanym rejestrze, gdzie zapisane będą informacje na temat:
- numeru transakcji,
- daty jej zrealizowania (wraz z numerem faktury lub rachunku, jeśli został wystawiony),
- kwoty poszczególnego zamówienia,
- łącznej wartości sprzedaży.
Prowadzenie uproszczonego rejestru jest niezwykle ważne, gdyż jego brak będzie skutkował sankcjami w przypadku kontroli ze strony organów podatkowych.
Działalność niezarejestrowana a wystawianie faktur
Działalność niezarejestrowana zwalnia Cię z obowiązku wystawiania faktur. Jednakże w przypadku, gdy klient poprosi Cię o wystawienie rachunku, będziesz zobowiązany taki dokument wystawić. To samo dotyczy faktur. Jako podmiot nieewidencjonowany jesteś domyślnie zwolniony w większości przypadków z płacenia podatku VAT. Co zatem powinno znaleźć się na takim rachunku lub fakturze?
W przypadku zwykłego rachunku:
- Numer kolejny wystawionego dokumentu wraz z dokładną datą zawarcia transakcji,
- Dokładne dane osobowe sprzedawcy i nabywcy,
- Opis wykonanej usługi lub nazwa sprzedanego towaru,
- Należną kwotę.
W przypadku faktury:
- Dokładną datę wystawienia dokumentu wraz z jego numerem kolejnym,
- Dokładne dane osobowe sprzedawcy i nabywcy wraz z ich adresami oraz numerem NIP przedsiębiorcy,
- Opis wykonanej usługi lub nazwa sprzedanego towaru,
- Wyszczególnioną ilość sprzedanych towarów i/lub dokładny opis wyświadczonych usług,
- Kwotę jednostkową za towar i/lub usługę.
- Całkowitą kwotę zamówienia
Dlaczego warto otworzyć swoją własną działalność niezarejestrowaną?
Głównym powodem jest możliwość sprawdzenia swoich sił w biznesie bez potrzeby rzucania się od razu na głęboką wodę. Można to potraktować jako naukę jazdy na rowerze – zaczynamy od jazdy z bocznymi kółkami, które w razie stracenia równowagi nie pozwolą nam się przewrócić.
Kolejnym powodem, dla którego warto jest skorzystać z możliwości prowadzenia działalności nierejestrowanej, jest zarabianie na swoich pasjach i hobby. Jeśli na co dzień pracujesz na etacie, ale hobbystycznie zajmujesz się stolarką, to możesz w ten sposób znacząco zwiększyć swoje zarobki i podnieść standard życia. Twoje dodatkowe zajęcie nadal będziesz traktować jako pasję, której realizacja będzie następować w wolnych chwilach, a przychody z niej mogą pozwolić sfinansować Twoje marzenia.