Jak działa mechanizm kształtowania się cen?
Gospodarka wolnorynkowa pozwala na ustalanie cen na dowolnym poziomie – przedsiębiorcy mają wówczas możliwość kształtowania jej tak, aby miała ona określony poziom akceptowalny dla nich oraz dla konsumentów.
Mechanizm kształtowania się cen w gospodarce wolnorynkowej jest jednym z elementów większego mechanizmu rynkowego. Nazywamy nim grupę procesów, która obejmuje działania podmiotów, w wyniku których dochodzi do ustalenia równowagi rynkowej, a więc dostosowania się wielkości popytu i podaży przez ustalenie tak zwanej ceny równowagi.
W tym właśnie ujęciu mechanizmem rynkowym określa się zależność popytu oraz podaży, której celem jest uzyskanie obiektywnej wyceny poszczególnych towarów, a także osiągnięcie zrównoważenia rynku.
Zasada jest tutaj bardzo prosta, ponieważ wtedy, gdy jakiegoś dobra jest mniej, wówczas nabywcy są w stanie zapłacić za niego więcej. Z kolei wzrost ceny powoduje zwiększenie produkcji, co po jakimś czasie doprowadza znów do zrównania się podaży z popytem.
Mechanizm kształtowania się cen – co to jest?
W tym kontekście pojawia się również mechanizm kształtowania się cen. Jest to mechanizm ustalania ceny, który następuje w wyniku wzajemnego oddziaływania na siebie popytu oraz podaży.
W takim przypadku, w warunkach rynkowych, oddziaływanie popytu i podaży prowadzi do powstawania ceny równowagi tam, gdzie dochodzi także do osiągnięcia równowagi rynkowej.
Aby mechanizm kształtowania się cen mógł działać, musi mieć miejsce tak zwana giętkość cen – pod tym pojęciem znajduje się możliwość zmiany ceny w odpowiedzi na zmiany dotyczące popytu lub podaży.
W przypadku gospodarki wolnorynkowej ceny najczęściej są kształtowane wtedy dowolnie, ale zdarza się również, że mogą wpływać na nie różne zewnętrzne czynniki. Zalicza się do nich między innymi czynniki administracyjne takie jak reglamentację cenową, a także czynniki rynkowe, które polegają na jednostronnym ustalaniu cen przez firmę, na przykład wskutek presji przez związki zawodowe.
Równowaga nie oznacza równych cen
Oczywiście, musimy pamiętać o tym, że osiągnięcie równowagi cenowej wcale nie oznacza, że produkty mają ciągle te same ceny. Są one jedynie zbliżone do siebie, ponieważ mogą przez cały czas ulegać zmianom – wystarczy zwrócić uwagę na różne firmy i sklepy, które za ten sam produkt pobierają inne opłaty.
Ceny dóbr mogą zmieniać się praktycznie z dnia na dzień, co powoduje, że ulegają one ciągłym przemianom, odpowiadając danemu popytowi i podażowi.
Ustalenie konkretnej ceny przez jedno przedsiębiorstwo, będzie pociągało za sobą zmianę cen w konkurencyjnych przedsiębiorstwach, a tym samym również będzie całościowo kształtowało rynek.
Podsumowując, na wolnym rynku ceny zmieniają się przez cały czas. Zmiana cen w jednym przedsiębiorstwie będzie pociągała za sobą zmianę w innym, co powiązane jest również z mechanizmem rynkowym kształtowanym przez prawa popytu oraz podaży. Jeśli przedsiębiorca chce zawsze oferować towary czy świadczyć usługi w konkurencyjnych cenach, powinien zawsze pamiętać o tym, żeby śledzić ceny i dopasowywać się do nich.