Jakie organy mogą kontrolować przedsiębiorcę?

Każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do tego, aby prowadzić działalność gospodarczą zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami. Zależnie od tego, w jakiej branży firma działa, może spodziewać się określonych kontroli mających na celu wykazanie, czy działa ona zgodnie z prawem. Jakie organy mogą kontrolować przedsiębiorcę?

Informacje dotyczące zasad kontroli przedsiębiorców znajdziemy w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, a także w innych ustawach szczegółowych. Ponadto mogą być one związane z prawem wspólnotowym oraz z ratyfikowanymi przez Polskę umowami międzynarodowymi.

Przedsiębiorcę mogą kontrolować różne organy administracji publicznej. Poniżej prezentujemy ich wykaz wraz z obszarem, który może być wzięty pod uwagę podczas kontroli.

Państwowa Inspekcja Pracy

Najczęściej kontrola odbywa się pod kątem sprawdzenia przestrzegania przepisów prawa pracy. Nacisk kładziony jest między innymi na przestrzeganie przepisów BHP, przepisów dotyczących stosunku pracy, legalności zatrudnienia, minimalnych stawek godzinowych, urlopów, czasu pracy, zatrudniania osób niepełnosprawnych i młodocianych. Dokładne informacje znajdziemy w Ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

ZUS kontroluje przedsiębiorców pod kątem prawidłowości oraz rzetelności realizacji obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych. Inspektorzy ZUS zajmują się między innymi badaniem, czy płatnik składek płacił je terminowo, czy zgłosił wszystkie uprawnione osoby do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, czy prawidłowo obliczył wszystkie składki, czy wypłacił odpowiednio świadczenia, wystawił właściwe zaświadczenia. Więcej informacji znajdziemy w Ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

Urząd Skarbowy

Kontrola realizowana przez pracowników Urzędu Skarbowego polega głównie na sprawdzeniu, czy przedsiębiorca wywiązuje się prawidłowo z przestrzegania przepisów prawa podatkowego. Przykładowy zakres kontroli to: naliczanie i opłacanie podatku dochodowego, zwroty VAT, prawidłowe prowadzenie dokumentacji. Dokładne zasady znajdziemy w Ordynacji podatkowej.

Oprócz tego przedsiębiorca, w zależności od prowadzonej działalności, może być skontrolowany przez poniższe instytucje:

- Urząd Celno-Skarbowy

- Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PEFRON)

- Państwowa Inspekcja Sanitarna (Sanepid)

- Inspekcja Handlowa

- Główny Inspektorat Weterynarii

- organ udzielający koncesję

- organ prowadzący rejestr działalności regulowanej

- Straż Graniczna

- Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych

- Inspekcja Ochrony Środowiska

- Państwowa Straż Pożarna

W 2017 roku w życie weszły nowe przepisy dotyczące kontrolowania przedsiębiorstw. Ich celem było głównie zmniejszenie uciążliwości związanych z kontrolami.

Według nowych przepisów jedna kontrola może być prowadzona w jednej sprawie, kontrola skarbowa nie może podważać ustaleń wcześniejszej kontroli, szczegółowe procedury kontroli są publikowane w internecie, przedsiębiorca ma prawo poskarżyć się na przewlekłość kontroli. Możliwe są też wspólne kontrole kilku urzędów za zgodą przedsiębiorcy.