Czym jest ryzyko niewypłacalności i jak można je zmniejszyć?
Przedsiębiorstwo powinno być zarządzane tak, aby unikać ryzyk niewypłacalności. Z drugiej jednak strony ryzyko to zawsze istnieje. W związku z tym przedsiębiorca powinien dążyć do tego, aby dokonać jego minimalizacji. Jak można to zrobić?
W ujęciu finansowo-ekonomicznym niewypłacalność jest stanem, w którym majątek dłużnika nie jest wystarczający do tego, aby zaspokoić wszystkie jego zobowiązania wobec wierzycieli. Niewypłacalność jest również definiowana na gruncie polskiego prawa, a odkładnie prawa upadłościowego.
Zgodnie z przepisami:
„Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.”
Czym jest ryzyko niewypłacalności?
Ryzyko niewypłacalności, o którym mowa, jest zaliczane do ryzyka finansowego. Ryzykiem finansowym określa się rodzaj ryzyka, które związane jest ze strukturą kapitałową przedsiębiorstwa.
Zgodnie z definicją, ryzyko niewypłacalności to ryzyko poniesienia strat na skutek upadłości emitenta aktywów finansowych albo też niewypłacalności kontrahenta. Wobec tego każdy przedsiębiorca może narazić się na ryzyko niewypłacalności, które może być związane zarówno z jego działaniami, jak i z działaniami innych podmiotów w jego otoczeniu biznesowym, na przykład nierzetelnego kontrahenta, który także okazał się niewypłacalny.
Jak można zmniejszyć ryzyko niewypłacalności?
Ryzyko niewypłacalności może być obniżone. W tym celu stosuje się podobne działania jak w przypadku innych ryzyk oraz zarządzania ryzykiem. Konieczne jest dokonanie identyfikacji ryzyka, jego pomiar, zaplanowanie działań mających na celu zmniejszenie lub wyeliminowanie ryzyka, a także monitorowanie ryzyka.
Ryzyko niewypłacalności jest najwyższe wtedy, gdy przedsiębiorstwo uzależnione jest tylko od jednego kontrahenta albo ma ich mniej. Także problem pojawia się wtedy, gdy struktura finansowa przedsiębiorstwa nie jest zbyt korzystna, na przykład posiada ono duże długi wynikające z zaciągnięcia kredytów czy pożyczek. Szczególnym zagrożeniem są tutaj kredyty walutowe, które mogą znacząco zwiększyć zadłużenie przedsiębiorcy.
Zmniejszenie ryzyka niewypłacalności przez firmę jest możliwe na podstawie opracowania określonych planów mających na celu szybką reakcję w razie wystąpienia tego rodzaju ryzyka. Firma może między innymi zmniejszyć ryzyko przez spłatę zadłużeń, dywersyfikację kontrahentów oraz konsumentów, może wykupić odpowiednie produkty ubezpieczeniowe, korzystać z dodatkowych rozwiązań dla biznesu, na przykład faktoringu, który pomaga w opłacaniu faktur.