Prawo pracy – czy każdy pracodawca musi się na nim znać?
Pracodawca zatrudniający pracowników na podstawie umowy o pracę powinien znać podstawowe zasady prawa pracy. Nie musi jednak znać ich dogłębnie – w razie wątpliwości może skorzystać z pomocy ekspertów w tym właśnie zakresie.
Prawem pracy określamy dziedzinę prawa, która obejmuje regulację w zakresie stosunku pracy pracowników i pracodawców jako stron stosunku pracy. Także reguluje ono kwestie układów i sporów zbiorowych, organizacji pracodawców i pracowników, dialogu w zbiorowych stosunkach pracy.
Źródła prawa pracy w Polsce
W Polsce głównym źródłem prawa pracy jest Kodeks pracy. Znajdziemy w nim najważniejsze informacje dotyczące praw oraz obowiązków podmiotów stosunku pracy. Musimy jednak pamiętać o tym, że zastosowanie mają też innego rodzaju zapisy, w tym ustawy i akty wydane na ich podstawie określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców.
Hierarchicznie źródłami prawa pracy znajdującymi się poniżej wskazanych przepisów są również postanowienia układów zbiorowych pracy i inne porozumienia zbiorowe, a także obowiązujące w zakładach pracy regulaminy, statuty określających prawa i obowiązki stron stosunków pracy.
Główne zasady wynikające z prawa pracy:
- prawo do podjęcia pracy posiada każdy
- każdy ma swobodę w nawiązywaniu stosunku pracy oraz do jego zerwania
- pracodawca musi szanować dobra osobiste pracownika
- pracownicy powinny być traktowani na równo
- pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia
- nie można dyskryminować pracowników ze względu na ich wiek, płeć, rasę, wyznanie i inne
- państwo ma obowiązek chronić prawa pracownicze
- pracownicy i pracodawcy mogą zakładać i wstępować do organizacji zawodowych
- pracownicy mają możliwość uczestniczenia w zarządzaniu firmą w zakresie spraw, które osobiście ich dotykają
Kiedy prawo pracy ma zastosowanie?
Zgodnie z przepisami pracownikiem jest osoba fizyczna, która pozostaje w stosunku pracy. Pracownikami są zatem osoby, które mają podpisaną umowę o pracę, w tym również umowę na okres próbny, na czas określony, umowę o naukę zawodu albo przyuczenie. Ponadto pracownikami są osoby, które nawiązały z pracodawcą stosunek pracy na podstawie mianowania, wyboru, powołania czy spółdzielczej umowy o pracę.
W związku z tym pracownikami nie są osoby, które wykonują swoje obowiązki na podstawie umowy o dzieło czy umowy zlecenia – wtedy zastosowanie mają przepisy Kodeksy cywilnego. Warto jednak pamiętać o tym, że pracodawca nie może stosować umów cywilnoprawnych jako zamiennik umowy o pracę, gdy praca wykonywana przez pracownika spełnia wymagania stosunku pracy.
Gdzie uzyskać pomoc w zakresie prawa pracy?
Jeśli przedsiębiorca potrzebuje pomocy w zakresie prawa pracy, może otrzymać je między innymi w kancelariach adwokackich oraz w kancelariach radców prawnych. Porad udzielają również różne organizacje. Możemy również opublikować zapytanie na forum prawniczym, ale powinniśmy pamiętać o tym, że możemy nie otrzymać zgodnej z przepisami odpowiedzi.
Aktualnie porady prawne oferowane są nie tylko stacjonarnie, ale również możemy skorzystać z nich on-line w wielu różnych kancelariach. Ceny wynoszą zwykle od około 80 do 200 złotych za poradę. Oferty możemy sprawdzić już teraz przez internet.